GINA 2024 GÜNCELLENEN BÖLÜMLER
GINA Bilim Komitesi’ndeki uluslararası uzman heyeti tarafından son bilimsel literatür gözden geçirilerek hazırlanan GINA 2024 raporunda güncellenen bölümler özetlenmiştir.
GINA 2024’TEKİ YENİLİKLER NELERDİR ?
Astım Tanısı İle İlgili Değişiklikler
Klinik Pratikte Astım Tanı Akış Şeması, yeniden revize edilmiştir. Her klinikte, çeşitli sebeplerden dolayı spirometri testinin yapılamayabileceği göz önünde bulundurularak, astım tanı akış şemasına spirometri ya da PEF testi yapıp yapılamadığını sorgulayan bir kutucuk eklenmiştir. Eğer hastaya herhangi bir tanı testi yapılamıyorsa ve yüksek klinik şüphe varsa, akış şeması sizi ampirik tedaviye yönlendirmektedir. Astım tanısı koyarken sadece semptomlar ile hastaya tanı koymaktansa öncelikle spirometre, spirometre yoksa PEF testi ile tanı koymanın daha güvenilir olacağı vurgulanmış ve tablolara eklenmiştir. İnhaler tedavilerin testlerden ne kadar süre önce kesilmesi hakkında bilgiler eklenmiştir. (s.25 , 26)
ATS’nin bronkodilatöre duyarlılık önerisinden bahsedilmekte ve hala bu hesaplama şeklini benimsemediklerini, klinik pratikte bu hesaplama şeklini önermek için daha fazla veriye ihtiyaç olduğunu ve tekrar gözden geçirileceği belirtilmiştir. ERS/ATS 2022 bronkodilatörlere duyarlılığı şu şekilde hesaplamaktadır: Bronkodilatör sonrası FEV1 veya FVC’deki değişimin tahmin edilen değere göre yüzde 10 ve daha fazla olması durumunda reversibilite testini pozitif kabul etmektedir. Formülize etmek gerekirse, ((post bronkodilatör değer – pre bronkodilatör değer) x 100) / tahmin edilen değer. GINA ise klasik olarak post bronkodilatör FEV1/FVC değerinin ilk teste göre yüzde 12 ve 200 ml üzerinde olmasını pozitif olarak kabul etmektedir. Formülize edersek, ((post bronkodilatör değer – pre bronkodilatör değer) x 100) / pre bronkodilatör değer. (s.29)
Öksürük Varyant Astım
Öksürük Varyant Astım” hakkında yeni bilgiler rapora eklenmiştir. Öksürük varyant astım tanısı koymadan önce, ayırıcı tanılar hakkında önerilerde bulunulmuştur.(s. 24, 32)
Astım Kontrolünün Değerlendirilmesi
Hastaları semptom kontrolü açısından değerlendirirken, sadece son 4 haftayı değil, daha uzun sürelerin de göz önünde bulundurulması gerektiği hakkında açıklayıcı bilgiler eklenmiştir. Son 4 hafta yerine, hastanın bir önceki hekim kontrolünden son hekim kontrolüne kadar geçen süre için genel durum değerlendirilmesi önerilmiştir.(s. 37 , 42)
Astım Tedavisinde GINA Hedefi
Uzun dönem astım tedavi hedefleri kısmı daha ayrıntılı olarak yeniden düzenlenmiştir. (s.50)
Astım Remisyonu
Astım Remisyonu başlıklı yeni bir bölüm eklenmiştir. (s.50)
Yetişkinlerde ve Adolesanlarda Astım Başlangıç Tedavisi (Yol 1 ve 2):
Hem 1. hem de 2. yolda yetişkinler ve adolesanlar için ilk tedavi basamağının seçimine ilişkin tavsiyelerde önemli değişiklikler yapılmıştır. (s. 75, 76, 78)
Yetişkinler, adolesan ve çocuklar için ilaçlar ve stratejiler isimli başlıklı bölümde anahtar noktalar isimli tablonun sonuna allerjen immunoterapi başlıklı küçük bir kısım eklenmiştir.
AIR Tedavisi İlaç Dozları
Tüm ICS-formoterol cihazlarını (kuru toz inhalerler [DPI] ve basınçlı ölçülü doz inhalerler [ÖDİ]), yaş grubu ve tedavi basamağına göre AİR tedavisi için dozları, ilgili doz rejimleri ve bir günde maksimum inhalasyon sayısını birlikte gösterecek şekilde genişletilmiştir. (s.84)
GINA 2024 Tedavi Tabloları Değişiklikleri
Tedavi şekillerinde major bir değişiklik olmayıp birkaç yerde revizyonlar mevcuttur. (s. 53, 77, 78, 86)
MART İçin Beclometasone-Formoterol
Beklematozon-Formoterol kombinasyonunun MART tedavisinde kullanma şekli ve dozu hakkında bilgiler eklenmiştir. (s.78 )
Diğer ICS-LABA’larla Birlikte Rahatlatıcı olarak ICS-Formoterol:
GINA daha önceki raporlarında da idame tedavi için İCS ve formoterol dışı bir LABA kullanan hastalarda kurtarıcı olarak ICS+formaterol kullanımını önermiyordu. Yapılan analizlerde iki farklı LABA kullanımının advers olay gelişme riskini attırabileceği ile ilgili veriler eklenmiştir. (s.69, 82)
Lökotrien Reseptör Antagonistleri
Rapor boyunca montelukasttan bahsedilen her yerde, hastalara/ebeveynlere/bakıcılara bu ilaçla ilişkili potansiyel nöropsikiyatrik advers olay riski hakkında tavsiyede bulunulması hatırlatılmaktadır. Bunlar arasında yeni başlayan kabuslar ve davranışsal sorunlar ve bazı durumlarda intihar düşüncesi yer almaktadır.
Yüksek Doz İnhale Kortikosteroidler
GINA 2024 raporu boyunca yüksek doz İCS kullanımının yetişkinler ve adolesanlar için bir tedavi seçeneği olarak önerildiği her yerde, yan etki potansiyelini en aza indirmek için yüksek doz İCS’nin yalnızca kısa süreli kullanım için (örneğin 3-6 ay) olduğu tekrar belirtilmiştir.
İlave Olarak Uzun Etkili Muskarinik Antagonistler (LAMA):
Genel olarak yapılan meta analizlerde 5. basamak için ICS+LABA kullanan hastalarda tedaviye LAMA eklenmesiyle en çok fayda gören grubun bir önceki yıl astım alevlenme öyküsü olan altgrup olduğu tespit edilmiştir. (s.91)
Tip 2 Hedefli Tedaviye İyi Yanıt Veren Ağır Astım
Tip 2 enflamasyonu hedefleyen tedaviye iyi bir tedavi yanıtı veren hastalarda astım tedavisi dozunun azaltılmasına ilişkin tavsiyeler güncellenmiştir. Eğer idame oral kortikosteroidlerin (OCS) kullanılıyorsa azaltılması veya kesilmesine en büyük önceliğin verilmesi gerektiği önerilmiştir.
6-11 Yaş Arası Çocuklarda Başlangıç Astım Tedavisi
6-11 yaş arası çocuklarda başlangıç astım tedavisi hakkında güncellemler mevcuttur. (s. 94,95, 97)
Düşük, Orta ve Yüksek Dozlarda İnhale Kortikosteroidler
Tek başına veya LABA ile kombinasyon halinde çeşitli İKS’lerin düşük, orta ve yüksek dozlarının gösterdiği listeler revize edilmiş. GINA uzun yıllar boyunca bu tablonun potens eşdeğerliği anlamına gelmediğini vurgulamıştır, ancak bu varsayılmaya devam etmektedir. Anlaşılır olması için bir örnek eklenmiştir: bir hastanın tedavisini bir ICS’nin ‘orta’ dozundan başka bir ICS’nin ‘orta’ dozuna değiştirirseniz, bu potensde bir azalma (veya artış) anlamına gelebilir, bu nedenle hastanın astımı instabil hale gelebilir (veya advers etki riski artabilir). (s.71)
Alerjen İmmünoterapisi
Alerjen immünoterapisi bölümü, GINA Bilim Komitesi çalışma grubu tarafından astım için subkutan immünoterapi (SCIT) ve dilaltı immünoterapi (SLIT) ile ilgili yayınların sistematik olarak gözden geçirilmesinin ardından güncellenmiştir. (s.104)
GINA 2024’teki Diğer Güncellemeler:
Hafif Astım
Hafif ve ağır astım hakkında kullanılan dile ilişkin ilave tavsiyeler verilmiştir (s.43). ‘Hafif astım’ terimi retrospektif bir terimdir, bu nedenle hangi hastaların 1. veya 2. Basamak tedavi almaya uygun olduğuna karar vermek için kullanılamaz.
Astım İçin Pulmoner Rehabilitasyon
Sistematik bir derlemeden ve meta-analizden elde edilen kanıtlar, planlanmış ayaktan pulmoner rehabilitasyon programlarının astımlı hastaların fonksiyonel egzersiz kapasitesini ve yaşam kalitesini artırmada faydalı olduğunu ortaya koymaktadır (s.131)
FeNO’nun Rolü
Obez hastalarda ekshale nitrik oksit (FeNO) fraksiyonel konsantrasyonu da dahil olmak üzere enflamatuar biyobelirteçlerde farklılıklar olduğuna dair daha fazla kanıt bulunmuştur (s.31 ve s.72). Hamile kadınlarda yürütülen FeNO kılavuzluğunda astım yönetimine ilişkin bugüne kadarki en büyük çalışmada, genel tedaviye kıyasla astım alevlenmelerinde veya perinatal sonuçlarda azalma görülmemiştir (s.103)
Solunum Yolu Enfeksiyonlarının Önlenmesi
Respiratuar sinsityal virüs (RSV), pnömokok ve boğmacaya karşı aşılar (s.106) ve bebeklerde RSV enfeksiyonlarını azaltmaya yönelik uygulamalar (s.206) hakkında daha fazla bilgi verilmektedir.
Nazal Polipli/ Polipsiz Kronik Rinosinüzit
Hem astım hem de kronik rinosinüziti olan hastalarda tedavi sonuçları hakkındaki bilgiler en son kanıtlara göre güncellenmiştir (s.120).
Akut Astım
Deksametazon kullanımına ilişkin kanıtlar en son verilere göre güncellenmiştir (s.173)
OCS kullanımı ile ilgili öneriler revize edilmiş. (s. 165)
Mesleki Astımın Önlenmesi
Bu yeni bölüm bölüm 13’e eklenmiştir (Astımın ilk aşamada önlenmesi, s.208).
Kaynak: GINA 2024
