GOLD 2025 – Güncellenen Bölümler
GOLD 2025 rehberinde yer alan önemli güncellemeler ve bu bölümlerle ilgili genel bilgiler aşağıda özetlenmiştir.
1- “COVID-19 ve KOAH” isimli 6. bölüm kaldırılmış. COVID-19’un yavaş yavaş hayatımızdan çıkıp güncelliğini yitirmesiyle bu bölüm de rehberden kaldırılmış. “KOAH ve Komorbiditeler” isimli 5. bölüme COVID-19, daha özet bir şekilde alt başlık olarak eklenmiş.
2- 3 yeni şekil eklenmiş: Telif haklarından dolayı şekilleri siteye eklemedim.
Şekil 2.6: “Pre ve Post Bronkodilatatör Spirometri”. İnhaler ilaç almadan yapılan SFT’de FEV1/FVC < 0.7 olması durumunda post bronkodilatör SFT yapılması önerilmektedir. Post bronkodilatör SFT’de FEV1/FVC < 0.7 ise KOAH tanısı konulması, FEV1/FVC > 0.7 ise takip önerilmektedir.
İnhaler ilaç almadan yapılan SFT’de FEV1/FVC > 0.7 olduğunda KOAH’ın dışlanabileceği ve post bronkodilatör SFT yapılmasına gerek olmadığı belirtilmiştir. (Ancak, yüksek KOAH şüphesi bulunan, FEV1’i düşük fakat FEV1/FVC > 0.7 olan hastalarda post bronkodilatör SFT yapılabilir.)
Şekil 3.22: “Halihazırda LABA + İKS Kullanan Hastaların Yönetimi”. Daha önce alevlenme öyküsü olmayan, ancak LABA + İKS kullanan hastalarda LABA + LAMA’ya geçiş düşünülebilir. Eğer hastanın daha önce bir alevlenme öyküsü varsa, LABA + İKS’den fayda görmüşse ve halihazırda minimal bir semptomu bulunuyorsa LABA + İKS tedavisine devam edilmesi önerilmektedir. Ancak, hastanın yüksek derecede semptomu varsa tedaviye LAMA eklenmesi önerilmektedir.
LABA + İKS kullanırken bir alevlenme yaşayan hastanın eozinofil sayısı 100’ün üzerinde ise tedaviye LAMA eklenerek üçlü tedavi uygulanması, eozinofil sayısı 100’ün altında ise İKS çıkarılarak LABA + LAMA şeklinde ikili tedavi önerilmektedir.
Şekil 5.1: “Pulmoner Hipertansiyon-KOAH’da (PH-KOAH) Tedavi Edilebilir Özellikler ve Önerilen Yaklaşımlar”. KOAH hastalarının dörtte birinde hafif derecede pulmoner hipertansiyon görülebilir. Beklenenden daha ağır düzeyde pulmoner hipertansiyon (PHT) olması durumunda, hastaların deneyimli merkezlerde tedavi edilmesi ve 2022 ESC/ERS PH rehberindeki önerilere uyulması tavsiye edilmektedir.
3- Stabil KOAH’lılarda Aşılama başlıklı Şekil 3.6 yeniden düzenlenmiştir. FDA’nin 2024 yılında CAPVAXIVE™(Pnömokok 21-valanlı Konjuge Aşı, PCV21) için onay vermesiyle birlikte pnömokok aşı önerisi, tek doz PCV21 ya da tek doz PCV20 şeklinde güncellenmiştir.
Diğer aşıların kullanım şekli ise daha açıklayıcı bir şekilde belirtilmiş.
4- Rehberde ilk defa dupilumab ve ensifentrine isimli iki ilaç yer almıştır. Bu ilaçlarla ilgili bölümler 3.9, 3.18, 3.19 ve 4.11 numaralı şekillere eklenmiş.
Ensifentrine (OHTUVAYRE™), FDA’nin 2024 yılında onay verdiği ve şu anda yalnızca Amerika’da kullanılan bir inhaler ilaçtır. Fosfodiesteraz (PDE) 3 ve PDE4’ü inhibe ederek solunum yollarında düz kas relaksasyonu (bronkodilatatör) sağlamakta ve antiinflamatuvar etki göstermektedir. Atak tedavisinde kullanılması önerilmemekte olup, günde iki kez inhalasyon şeklinde uygulanmaktadır. Uzun dönemde ilacın KOAH alevlenme sayısını azalttığına dair yeterli kanıt bulunmamaktadır. İlaç yeni olduğundan ve sınırlı sayıda çalışma yapıldığından, mevcut tedavi algoritmasında rehberde kesin bir yere oturtulamamıştır. Yeni çalışmalar yapıldıkça tedavi şemasındaki yeri netleşecektir.
Halihazırda patent sahibi Verona Pharma, ensifentrine’in astım, kistik fibrozis ve COVID-19 tedavisinde kullanılması amacıyla faz 2 aşamasında çalışmalar yürütmektedir. Ayrıca, LAMA + Ensifentrine kombinasyonu şeklinde de bir faz 2 çalışması sürdürmektedir. Firma, ilacı İKS kullanılmadan KOAH tedavisi için pazarlamaktadır ve muhtemelen LAMA + LABA tedavisinin yerini almayı hedeflemektedir. İlacın bir aylık dozu Walmart’ta 3000 dolardan satışa sunulmaktadır. Yine de 20 yıl aradan sonra KOAH tedavisinde yeni bir mekanizmayla piyasaya çıkan bir inhaler ilacın bulunması, bu alanda umut verici bir gelişmedir.
Dupilumab (Dupixent™), IL-4 alfa antagonisti olan bir monoklonal antikordur. 2017 yılından bu yana atopik dermatit, astım ve nazal polip ile seyreden kronik alerjik rinit gibi hastalıkların tedavisinde kullanılmaktadır. 2024 yılında, FDA’in KOAH tedavisinde kullanılmasına onay verdiği ilk biyolojik ajan olmasıyla rehberde yer almıştır. İKS + LABA + LAMA üçlü tedavisine rağmen alevlenmeleri olan, eozinofil sayısı 300’ün üzerinde ve kronik bronşiti olan hastalarda kullanılması önerilmektedir. KOAH alevlenme sıklığını azaltıcı etkisi bulunmaktadır ve 2 haftalık aralıklarla uygulanmaktadır.
5- Akciğer Fonksiyonunun Gelişim Seyri bölümüne yeni bir paragraf ve referanslar eklenmiştir. Gelişim ve Yaşlanmakısmına, zaman içindeki spirometre ölçümlerini izlemek için ERS web sitesindeki ücretsiz yazılıma bir bağlantı dahil olmak üzere yeni bir paragraf ve referanslar eklenmiştir (Sayfa 11).
ERS Web Sitesi Linki
6- Dysbiosis ile ilgili yeni bir bölüm eklenmiş (Sayfa 17). Disbiyozis, vücuttaki mikrobiyotanın bozulması olarak tanımlanmaktadır.
7- Spirometri ile ilgili bilgiler, LLN değerleri, z-skorları ve referans değerler hakkında daha kapsamlı bilgiler içerecek şekilde güncellenmiş (Sayfa 27).
8- KOAH’ta Kardiyovasküler Risk artık yeni bir bölümde ele alınmış. (Sayfa 38).
9- Bilgisayarlı Tomografi (BT) kısmı güncellenmiş ve artık amfizem, akciğer nodülleri, hava yolları ve KOAH ile ilgili morbiditeler hakkında bilgi içermektedir. (Sayfa 42).
10- İklim Değişikliği ve KOAH isimli bir alt başlık eklenmiştir. Ekstrem hava sıcaklıklarında KOAH’lı hastalarda mortalite artmaktadır (Sayfa 50).
11- KOAH hastalarına yönelik aşılama önerileri, ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi (CDC) güncel kılavuzu doğrultusunda güncellenmiştir (Sayfa 52). İnfluenza kısmında, CDC’nin influenza aşılarından yüksek doz antijen içeren high-dose inactivated (HD-IIV3) ve adjuvansız inaktive (aIIV3) influenza aşılarının kullanılması önerilmektedir. Yüksek doz antijen içeren influenza aşıları, normal aşıların 3-4 kat daha fazla antijen içermektedir, bu da aşı etkinliğini arttırmaktadır. Adjuvanlı aşılar ise normal influenza aşılarıyla aynı miktarda antijen içerirken, immün yanıtı artıran adjuvan adlı bir madde de içermektedir.
